Son günlerde bazı basın yayın organlarında domates güvesi (Tuta absoluta) ile ilgili yer alan haberler karşısında İl Müdürlüğümüzce aşağıdaki açıklamanın yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Türkiye'nin yaş sebze üretiminin merkezi durumundaki Antalya'da içinde bulunduğu iklim kuşağı nedeniyle dört mevsim örtüaltı sebze üretimi yapılmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumunun 2017 yılı verilerine göre Türkiye'nin 752.168 dekar örtüaltı varlığı içerisinde Antalya 278.063 dekar örtüaltı varlığı ile %37'lık paya sahiptir. Ülkemizin yaklaşık 31 milyon sebze üretiminde 4,6 milyon tonla % 15'lik paya sahip olan Antalya'da, bu üretimin 3.6 milyon tonla % 78'i örtüaltında yapılmaktadır. Bu üretimde de 2.3 milyon tonla %64'ü domates ilk sırada yer almaktadır.
Ülkemizde ilk defa 2009 yılında görülen ve domates yetiştiriciliğinde ekonomik düzeyde ürün ve kalite kaybına neden olan Tuta absoluta'nın yaşamını sürdürmesinde nem, sıcaklık ve yükseklik önemli bir faktördür. Yapılan çalışmalarla, ülkemizinde içinde bulunduğu Akdeniz iklimine sahip ülkelerde hızla çoğaldığı belirtilen zararlının faaliyetlerinin belirli sıcaklıktan itibaren başladığı ve 14 0C'de 76.3 gün olan biyolojik yaşam döngüsünü 27.1 0C'de 23.8 günde bir döl vererek tamamladığı bulunmuştur. Bu itibarla; ilimiz sebze üretim ve ihracatında önemli bir potansiyele sahip olan domates üretim alanlarında varlığı bilinen ancak düşük sıcaklıklarda ekonomik düzeyde zarara neden olmayan Tuta absoluta zararlısının bölgemizde yaşanan sıcaklık artışıyla birlikte gerekli mücadele yapılmadığı takdirde zararlı popülasyonunda da önemli artışlar yaşanmaktadır. Bu kapsamda; söz konusu zararlının popülasyon artışının engellenmesi açısından üretim alanlarında entegre mücadeleye aralıksız devam edilmelidir. Entegre mücadele kapsamında öncelikle seraların fiziki koşulları iyileştirilmeli, seradaki giriş ve havalandırma açıklıkları zararlının girişini engelleyecek şekilde böcek tülü ile kapatılmalıdır. Zararlının varlığı ve popülasyon durumu seraya asılacak feromon tuzaklarla izlenmeli ve varsa zararlı ile bulaşık yaprak, meyve ve bitkiler üretim alanından uzaklaştırılmalı ve imha edilmelidir. Zararlıya karşı başta biyoteknik ve biyolojik mücadele olmak üzere Bakanlığımızdan ruhsatlı veya tavsiyeli ilaçlarla da kimyasal mücadele uygulanması, entegre mücadelenin etkinliği açısından uygun olacaktır.
Bu yıl başında meteorolojik verilerin takibi ile sıcaklık artışı ile birlikte domates güvesi popülasyonunda artış olması öngörüldüğünden söz konusu zararlıya karşı alınacak tedbirlerin önemi (sera açıklıklarının böcek tülü ile kapatılması, sera içi ve dışının temizliği vb.) ve mücadelesi konusunda çiftçi eğitim ve yayım çalışmalarına başlanmış ve devam etmektedir. Tuta absoluta'ya karşı entegre mücadelede önerilen biyoteknik ve biyolojik mücadele kullanımı Bakanlığımızca destekleme kapsamında olup dekara 520 TL'sı destek verilmektedir.
İlimizde Entegre Mücadele uygulanan seralarda Domates Güvesinden kaynaklanan bir zarar olmamakla birlikte, zararlı popülasyonun yoğunluğu ve sezon sonu olması nedeniyle bakım ve mücadele konusunda eksik işlem yapılan seralarda zarara neden olmuştur.
Domates güvesi popülasyonundaki artışı fırsat bilenler kamuoyunda ve sosyal medyada yanlış bilgi ve teknikler paylaşarak çiftçilerimizi yanıltmaktadır. Çiftçilerimizin bu paylaşımlara itibar etmemeleri söz konusu zararlı ile mücadele konusunda yapılacak işlemler konusunda İl ve İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerine müracaat etmeleri büyük önem taşımaktadır.
İl Müdürlüğümüzün bitki sağlığına yönelik olarak, hem domates güvesi hem de diğer zararlı organizmalara karşı yürüttüğü takip, mücadele ve eğitim-yayım çalışmaları aynı sıklık ve titizlikle devam etmektedir.
Kamuoyunun dikkatine sunulur.